PROBATSIYA FAOLIYATIDA ARIZA, TAKLIF VA SHIKOYATLARNING OʻRNI.
Abstract
Mazkur maqolada probatsiya faoliyatida ariza, taklif va shikoyatlarning tutgan o‘rni, ularning mazmun-mohiyati hamda ularni ko‘rib chiqish mexanizmlarining huquqiy asoslari tahlil etilgan. Probatsiya tizimi — jinoyat sodir etgan, biroq ozodlikdan mahrum etish jazosiga tortilmagan yoki jazodan shartli ozod etilgan shaxslarni ijtimoiy nazoratda saqlash, ularni jamiyatga qayta moslashtirishga xizmat qiluvchi muhim institut hisoblanadi. Shu jarayonda fuqarolarning ariza, taklif va shikoyatlarini qabul qilish, tahlil qilish va ularni hal etish faoliyati probatsiya xodimlarining eng muhim vazifalaridan biridir. Maqolada fuqarolarning murojaatlari orqali adolatni ta’minlash, inson huquqlarini himoya qilish, korrupsiya va suiiste’molliklarning oldini olishdagi roliga alohida e’tibor qaratilgan. Shuningdek, murojaatlar bilan ishlashda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining joriy etilishi, raqamli platformalar orqali shaffoflikni ta’minlash masalalari ham o‘rganilgan. Muallif tomonidan murojaatlar institutining huquqiy asoslari — “Fuqarolarning murojaatlari to‘g‘risida”gi Qonun, “Probatsiya to‘g‘risida”gi Qonun hamda Prezident farmonlari asosida tahlil qilingan. Probatsiya tizimida shikoyatlar va takliflarning o‘z vaqtida ko‘rib chiqilishi, ularni hal etishning samarali mexanizmlarini ishlab chiqish orqali davlat organlari faoliyatining ochiqligi va fuqarolarning davlat boshqaruvidagi ishtirokini kengaytirish mumkinligi asoslab berilgan. Tadqiqot yakunida muallif probatsiya organlarida murojaatlar bilan ishlashning samaradorligini oshirish bo‘yicha taklif va tavsiyalarni ilgari surgan: xodimlarning kasbiy saviyasini oshirish, psixologik yondashuvni kuchaytirish, har bir ariza va shikoyatni insoniylik va qonuniylik mezonlari asosida ko‘rib chiqish, raqamli tahlil tizimini joriy etish zarurligi ta’kidlangan. Maqola yakunida probatsiya faoliyatining insonparvarlik, adolat va ijtimoiy ishonch tamoyillariga asoslanishi lozimligi qayd etiladi.
References
Karimov, I.A. “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch”. – Toshkent: Ma’naviyat, 2008.
Yo‘ldoshev, B.X. “Huquqbuzarliklarning oldini olish va probatsiya faoliyatining huquqiy asoslari”. – Toshkent: Akademiya, 2021.
Abduvaliyev, S., va Xaydarov, B. “Probatsiya xizmati xodimlarining amaliy faoliyati va ularning vakolatlari”. – Toshkent: IIV Akademiyasi nashriyoti, 2020.
Normurodov, A.N. “Jinoyat jazolarini ijro etish tizimida probatsiya institutining o‘rni va ahamiyati”. – Toshkent: Yuridik adabiyotlar, 2021.
Shodiyev, M. “Jazodan ozod etilgan shaxslarni ijtimoiy moslashtirishda probatsiya xizmatining roli”. – Toshkent davlat yuridik universiteti ilmiy jurnali, 2022.