PROFILAKTIKA INSPEKTORI TOMONIDAN OʻZGALAR MULKINI TALON-TAROJ QILISHIGA QARSHI QARATILGAN JINOYATLARNI OLDINI OLISH BOʻYICHA FAOLIYATINI TAKOMILLASHTIRISH CHORA-TADBIRLAR.
Keywords:
profilaktika inspektori, o‘zgalar mulkini talon-taroj qilish, jinoyatlarni oldini olish, huquqbuzarlik profilaktikasi, nazorat faoliyati, jamoatchilik bilan hamkorlik, xavf guruhlari, raqamli texnologiyalar, chora-tadbirlar, xavfsiz mahallaAbstract
Bugungi kunda jamiyatda xavfsizlikni ta’minlash va fuqarolarning mulkiy huquqlarini himoya qilish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Ayniqsa, o‘zgalar mulkini talon-taroj qilish, mol-mulkka zarar yetkazish va unga nisbatan jinoyatlarni sodir etish holatlari nafaqat shaxslararo munosabatlarda nizolarga, balki ijtimoiy-iqtisodiy barqarorlikka salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli, ushbu jinoyatlarni oldini olish va profilaktik choralarni samarali amalga oshirishda profilaktika inspektorining faoliyati muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolada profilaktika inspektorining o‘zgalar mulkini talon-taroj qilish jinoyatlarining oldini olishdagi roli va samarali faoliyatini ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, jinoyatlarning asosiy sabablaridan biri ijtimoiy beqarorlik, ish bilan ta’minlanmaganlik, oilaviy muammolar, huquqiy savodxonlikning pastligi va axloqiy qadriyatlarning yetarlicha shakllanmaganligidir. Shu nuqtai nazardan, profilaktika inspektorining chora-tadbirlar dasturi nafaqat jinoyat sodir bo‘lishini kechiktirish, balki ularning ijtimoiy va psixologik sabablarini bartaraf etishga qaratilgan bo‘lishi lozim. Maqolada chora-tadbirlar quyidagi asosiy yo‘nalishlarda taklif etiladi: xavf guruhidagi shaxslarni aniqlash va ularning ijtimoiy moslashuvini ta’minlash, jamoatchilik bilan uzluksiz hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, zamonaviy raqamli va tahliliy tizimlardan foydalanish, profilaktika tadbirlarini tizimli va maqsadli tarzda amalga oshirish, shuningdek, profilaktika inspektorlarining kasbiy malakasini oshirish. Shuningdek, maqolada profilaktika inspektorining samaradorligini baholashning yangi indikatorlari ham keltirilgan: jinoyatlarning takrorlanish ko‘rsatkichi, jamoatchilik ishonchi indeksi va fuqarolarning profilaktika tizimidan qoniqish darajasi. Ushbu ko‘rsatkichlar chora-tadbirlarning natijadorligini o‘lchash, faoliyat samaradorligini baholash va tizimni shaffof qilish imkonini beradi. Natijada, maqola shuni ko‘rsatadiki, o‘zgalar mulkini talon-taroj qilish jinoyatlarining oldini olishda profilaktika inspektorining samarali faoliyati nafaqat jinoyatlarning kamayishiga, balki jamoatchilik ishonchi, mulk daxlsizligi madaniyati va ijtimoiy barqarorlikni mustahkamlashga xizmat qiladi.
References
Karimov I. Huquqbuzarliklarni oldini olish tizimlari va ularning samaradorligi. – T.: “Yuridik fan”, 2019.
Tursunov A. Jinoyatchilikka qarshi jamoatchilik hamkorligi: nazariya va amaliyot. – T.: “Ijtimoiy tadqiqotlar”, 2020.
Salimova N. O‘zgalar mulkini himoya qilish va profilaktika inspektorining roli. – “Huquqshunoslik” jurnali, 2021, №3.