PROFILAKTIKA INSPEKTORI TOMONIDAN NAZORAT MAXSUS PROFILAKTIK TADBIRINI TASHKIL ETISH, O‘TKAZISHNI TAKOMILLASHTIRISH.
Keywords:
Profilaktika inspektori, maxsus profilaktik tadbir, nazorat tizimi, huquqbuzarliklarni oldini olish, jinoyatchilik profilaktikasi, jamoatchilik ishtiroki, huquqiy madaniyat, fuqarolik mas’uliyati, yoshlar o‘rtasida huquqbuzarlik, tahliliy yondashuv, xavf guruhi, mahalla bilan hamkorlik, huquqni muhofaza qilish organlari, axborot texnologiyalari, innovatsion boshqaruv, profilaktika faoliyatining samaradorligi, raqamli nazorat tizimi, ijtimoiy xavfsizlik, huquqiy ong, xalqaro tajriba, fuqarolarning ishonchi, jinoyatchilikka qarshi kurash, ijtimoiy barqarorlik, zamonaviy yondashuv, huquqiy islohotlar, profilaktik nazoratning takomillashuvi.Abstract
Mazkur maqola profilaktika inspektorlari faoliyatida nazorat va maxsus profilaktik tadbirlarni tashkil etish, o‘tkazish hamda ularning samaradorligini oshirish masalalariga bag‘ishlangan. Maqolada, eng avvalo, profilaktika inspektorining jinoyatchilikni oldini olishdagi o‘rni va roli, uning jamiyat xavfsizligini ta’minlashdagi mas’uliyati hamda faoliyat doirasidagi vakolatlari keng yoritilgan. Bugungi kunda ijtimoiy-siyosiy barqarorlik, fuqarolarning osoyishtaligi va qonun ustuvorligini ta’minlashda profilaktika inspektorining roli beqiyosdir. Shu bois, ularning faoliyatini yanada takomillashtirish, nazorat tizimini zamonaviy axborot texnologiyalari asosida boshqarish, hamkorlikni kuchaytirish muhim masalalardan biri sifatida qaraladi. Maqolada nazorat maxsus profilaktik tadbirlarini o‘tkazish jarayonida duch kelinayotgan asosiy muammolar tahlil qilingan. Bular qatorida aholining ayrim qatlamlarining huquqiy ongi pastligi, yoshlar orasida huquqbuzarliklarning oldini olishda samarali metodlarning yetishmasligi, profilaktika inspektorlarining yuklamasi ortiqligi, ularning texnik va tashkiliy ta’minotidagi kamchiliklar keltirilgan. Shu bilan birga, muallif tomonidan bu muammolarga yechim sifatida kompleks yondashuv taklif etiladi. Jumladan, maxsus profilaktik tadbirlarni rejalashtirishda tahliliy ma’lumotlardan foydalanish, xavf guruhi sifatida aniqlangan shaxslar bilan manzilli ishlash, mahallalar, ta’lim muassasalari, nodavlat tashkilotlar va yoshlar markazlari bilan uzviy hamkorlikni kuchaytirish zarurligi ta’kidlanadi. Profilaktika inspektori tomonidan nazorat maxsus tadbirlarini samarali tashkil etishning muhim omillaridan biri bu — jamoatchilik ishtirokini kengaytirish, fuqarolarni qonuniy xatti-harakatlarga undovchi huquqiy madaniyatni shakllantirishdir. Shu sababli maqolada aholining huquqiy savodxonligini oshirishga qaratilgan ma’naviy-ma’rifiy ishlanmalarni amalga oshirish, raqamli platformalar orqali tezkor axborot almashinuvi tizimini yo‘lga qo‘yish, nazorat jarayonlarini avtomatlashtirish kabi takliflar keltiriladi. Muallif fikricha, profilaktika inspektorining zamonaviy fazilatlari — bu faqat nazorat va jazo emas, balki profilaktika, tahlil va hamkorlik orqali ijobiy natijaga erishishdir. Shu maqsadda maqolada xorijiy davlatlar tajribasi o‘rganilgan, xususan, Yevropa va Osiyo mamlakatlarida jamoaviy xavfsizlik tizimlari bilan integratsiyalashgan politsiya profilaktik xizmatlari faoliyatidan namunalar keltirilgan.
References
Jo‘rayev, Sh. “Huquqbuzarliklar profilaktikasi nazariyasi va amaliyoti”. – Toshkent: Yuridik adabiyotlar nashriyoti, 2020-yil.
Karimov, I. A. “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch.” – Toshkent: Ma’naviyat nashriyoti, 2008-yil.
Raxmonov, A. “Profilaktika inspektori faoliyatining tashkiliy-huquqiy asoslari.” – Toshkent: IIV Akademiyasi ilmiy to‘plami, 2021-yil, №4.
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi. – Toshkent: Adolat, 2024-yilgi tahriri.
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksi. – Toshkent: Adolat, 2024-yilgi nashr.