FIRIBGARLIKNING MAXSUS PROFILAKTIKASINI TAKOMILLASHTIRISH CHORALARI.

Abstract

So‘nggi yillarda O‘zbekiston Respublikasida ijtimoiy-iqtisodiy sohalarda sodir etilayotgan firibgarlik jinoyatlari sonining ortib borayotgani jamiyat xavfsizligiga, fuqarolarning huquq va erkinliklariga, shuningdek, davlatning iqtisodiy barqarorligiga jiddiy tahdid tug‘dirmoqda. Texnologiyalar rivojlanib, raqamli iqtisodiyot shakllanib borayotgan bir paytda firibgarlikning yangi shakl va usullari paydo bo‘lmoqda. Shu sababli firibgarlikni faqat jazolash bilan emas, balki uni oldini olish, aniqlash va bartaraf etish bo‘yicha maxsus profilaktika choralari orqali kamaytirish zaruriyati tobora kuchaymoqda. Ushbu maqolada firibgarlikning maxsus profilaktikasini takomillashtirish yo‘nalishlari, mavjud tizimdagi muammolar va ularni bartaraf etish choralari ilmiy tahlil qilinadi. Maqolaning dolzarbligi shundaki, firibgarlik bugungi kunda an’anaviy jinoiy faoliyat doirasidan chiqib, iqtisodiy, axborot, moliyaviy, raqamli va hatto psixologik sohalarga chuqur kirib borgan. Bank tizimlari, onlayn savdo maydonchalari, kriptovalyuta operatsiyalari, elektron to‘lov tizimlari, turli sarmoya platformalari firibgarlar uchun qulay maydonga aylanmoqda. Shu bois, firibgarlikka qarshi kurashishning markazida jazolashdan ko‘ra, profilaktika, ma’rifat va texnologik himoya tamoyillari bo‘lishi lozim. Firibgarlikning maxsus profilaktikasi — bu jinoyatni sodir etishga olib keluvchi omillarni o‘rganish, ularni bartaraf etish, xavfli shaxslarni aniqlash, ma’lumotlar xavfsizligini mustahkamlash va jamiyatda firibgarlikka nisbatan murosasizlik kayfiyatini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuasidir. Ushbu choralarning muvaffaqiyati, eng avvalo, huquqni muhofaza qiluvchi organlar, moliya sektori, axborot tizimlari va fuqarolik jamiyatining o‘zaro hamkorligiga bog‘liq.