YOMG‘IRLATIB SUG‘ORISH TIZIMLARINING SUV VA ENERGIYA TEJAMKORLIGI TAHLILI
Kalit so‘zlar:
Yomg‘irlatib sug‘orish, iqlim o‘zgarishi, an’anaviy sug‘orish, ekin maydoni, quvur va purkagich tizimlari, relef, tuproq, suv-o‘g‘it, mehnat tejamkorligi, ekologik xavfsizlik, energiya tejamkorlik, tizimlar, quyosh panellari, avtomatik boshqaruv.Annotatsiya
Ma’lumki, so‘nggi yillarda suv tanqisligi kuchaygani sababli suv xo‘jaligida zamonaviy texnologiyalar jadal rivojlanmoqda. Yetakchi agrar sohalar mehnatni kamaytirish, mahsulot tannarxini pasaytirish va suvni tejash maqsadida ilg‘or sug‘orish tizimlaridan foydalanish kata ahamiyat kasb qiladi. Bunday texnologiyalar nafaqat suv va energiyani tejaydi, balki unumdorligi past yerlardan ham samarali foydalanish imkonini beradi. Maqolada suv tejovchi texnologiyalardan biri - yomg‘irlatib sug‘orish tizimi orqali qancha suv va energiya tejalishi tahlil qilingan.
Foydalaniladigan adabiyotlar
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 10-iyuldagi “Oʻzbekiston Respublikasi suv xoʻjaligini rivojlantirishning 2020 - 2030-yillarga moʻljallangan konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF-6024-son Farmoni.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 1-martdagi "Qishloq xoʻjaligida suvni tejaydigan texnologiyalarni joriy etishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PQ-144-sonli qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 2 dekabrdagi PQ-436-son “2030 yilgacha O‘zbekiston Respublikasida “yashil” iqtisodiyotga o‘tish va “yashil” o‘sishni ta’minlash” qarori.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 15-avgustdagi “Oʻzbekiston Respublikasida suv resurslarini boshqarish va irrigatsiya sektorini rivojlantirishning 2025-2028-yillarga moʻljallangan dasturini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi PQ-250-sonli qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 22-maydagi 310-son “Suvdan foydalanuvchilar va suv isteʼmolchilari tomonidan suv resurlarini boshqarish, hisobga olish hamda isteʼmol qilingan suv resursining hisobotini yuritish yuzasidan kompleks chora-tadbirlar” bo‘yicha qarori.
FAO. Efficient Water Management in Agriculture: Guidelines for Drip and Sprinkler Irrigation Systems.// Rome, 2021.
Mamatov S.A., Xamrayev Sh.R., Qarshiyev R.J., Zaks I.A., Burxonjonov B.Sh. “Suv tejovchi sug’orish texnologiyalari asoslari” // Toshkent-2022, Info Capital Books. - 382 bet.
Mirzaev M., Eshquvvatov A. “Sug‘orish tizimlari va suv tejovchi texnologiyalar”. // Toshkent: TIIIMSH, 2023.
World Bank. Smart Irrigation Technologies in Central Asia: Opportunities and Challenges. // Washington D.C., 2022.
Karimov A., Yakubov M. “O‘zbekiston sharoitida suv tejovchi texnologiyalarni joriy etish samaradorligi”. // Irrigatsiya va Melioratsiya Jurnali, №4, 2023.
FAO Regional Office for Europe and Central Asia. Water Productivity and Climate-Smart Agriculture. // Budapest, 2020.
United Nations Water (UN-Water). Global Water Resources Report 2024. // Geneva, 2024.
www. cawater-info.net
cgiar.org
